Oireachtas Joint and Select Committees

Wednesday, 23 January 2013

Committee on Environment, Culture and the Gaeltacht: Select Sub-Committee on Arts, Heritage and the Gaeltacht

Houses of the Oireachtas Commission (Amendment) Bill 2012 [Seanad]: Committee Stage

11:35 am

Photo of Aengus Ó SnodaighAengus Ó Snodaigh (Dublin South Central, Sinn Fein) | Oireachtas source

Bheadh sé áisiúil dá mbeadh roinnt ceisteanna a bhaineann leis an alt seo freagartha sa reachtaíocht. Ní léir ón mBille an gcuirfidh an coimisiún foireann de chomhaltaí ar an gcoiste seo. Cé chomh teoranta a bheidh an ballraíocht? Cén leagan amach a bheidh ag an gcoiste? Cén scála ama a bheidh i gceist le haghaidh an choiste? An coiste buan nó coiste sealadach a bheidh ann? An mbeidh ar an gcoiste seo, a phléfidh an Caighdéan Oifigiúil, dul i gcomhairle leis na saineolaithe ar nós ollaimh na Gaeilge agus iad siúd atá gafa le foilsitheoireacht? Tá sé leagtha amach in alt 2 den Bhille seo go bhfuil an caighdeán "le húsáid sa reachtaíocht phríomha agus sa reachtaíocht thánaisteach agus mar an treoir le haghaidh scríbhneoireachta sa Ghaeilge". Dá bhrí sin, beidh an coiste comhairliúcháin seo an-tábhachtach. Ba cheart go mbeadh a fhios againn cad atá i gceist. B'fhearr liom dá mbeadh sé leagtha amach, os ár gcomhair i scríbhinn, go díreach cé hiad na daoine atá i gceist. Cuirfidh mé leasú le chéile sa chomhthéacs seo. Mar a dúirt mé níos luaithe, os rud é go bhfuil sé i gceist ag an Aire Stáit go gcuirfear caighdeán oifigiúil nua le chéile gach seacht mbliana, tá dainséar ann go dtiocfaidh athruithe thar chuimse ar an gcaighdeán go rialta. Tá sé an-tábhachtach go mbíonn an stíl áirithe a bhaineann le reachtaíocht, ach go háirithe, ceart nuair a théann na nithe seo os comhair na gcúirteanna. Ní chóir go mbeadh aon dabht nó aon bhotúin i gceist. Thar na blianta, d'fhoglaimíomar anois is arís go gcosnaíonn botún beag reachtaíochta an Stát go leor airgid. Má tá an stíl caighdeánach le n-athrú gach seacht mbliana, tá seans ann go dtiocfaidh botúin chun cinn níos minicí amach anseo.

Níl sé soiléir sa reachtaíocht seo go bhfuil athbhreithniú le déanamh ar chaighdeán oifigiúil Béarla na tíre seo. Tá sé ait nach bhfuil sé i gceist athbhreithniú a dhéanamh ar an dara teanga oifigiúil. Go bhfios domsa, níl aon chaighdéan oifigiúil - seachas ceann Shasana - againn don teanga sin. An bhfuil an coiste chomhairliúcháin atá á bhunú ag déileáil le caighdeán oifigiúil Béarla na tíre seo chun usáid na teanga sin a chur i gceart? An bhfuil sé i gceist athbhreithniú a dhéanamh ar an mBéarla? Tarlaíonn athruithe i mBéarla go rialta, ach ní cheapann na húdaráis i Sasana gur cheart athbhreithniú a dhéanamh agus caighdeán nua a eisiúnt gach seacht mbliana. Cuireann siad foclóir nua amach chun soiléiriú a dhéanamh, mar shampla ar an dul chun cinn mór atá déanta ó thaobh teicneolaíochta de - an tIdirlíon agus a leithéid. Tuigim go bhfuil ceisteanna ar nós canúintí againn sa tír seo. Glacaim leis go bhfuil caighdeán oifigiúil don Bhéarla leagtha síos i dTithe na Parlaiminte i Sasana. Claíonn said le sin, go bhfios dom - ní dhéanann siad aon mhórathbhreithniú. Sa chás seo, tá sé i gceist ag an Aire Stáit athruithe a dhéanamh ar theanga oifigiúil amháin cuíosach rialta. Tuigim an fáth gur tharla an t-athrú a rinneadh sa bhliain 1958 agus tuigim an fáth gur tharla an t-athbhreithniú is déanaí. B'fhéidir nár cheart dúinn 60 bliain a thógáil. Bheadh sé an-ait dá mbeadh an coiste seo ag suí ar feadh seacht mbliana chun déileáil leis an gCaighdeán Oifigiúil. Tá sé i gceist agam leasú a chur chun cinn. Tá mé ag lorg eolas ón Aire Stáit i dtús báire sula ndéanaim é a chur le chéile. Cad é a thuairim faoin sórt duine a bheidh ar an gcoiste seo? An bhfuil aon tuairim aige faoin mhéid atá sa Bhille?

Comments

No comments

Log in or join to post a public comment.