Mary Lou McDonald (Dublin Central, Sinn Fein)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

18. To ask the Taoiseach if he will report on the preparation of the language scheme of his Department. [47860/21]

Micheál Martin (Cork South Central, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

Tá sé i gceist agam ceisteanna 18 agus 19 a fhreagairt le chéile. Foilsíodh scéim Ghaeilge reatha mo Roinne ina clúdaítear an tréimhse 2019 go 2022, sa bhliain 2019 ar gov.ie. Tá réimse gealltanas seirbhíse sa scéim atá leagtha amach lena chinntiú gur féidir le haon chustaiméir de chuid Roinn an Taoisigh ar mian leo tabhairt faoina ghnó nó faoina gnó trí Ghaeilge, é sin a dhéanamh. Airítear leis sin seirbhísí ar an nguthán nó i bpearsa agus doiciméid a fhoilsiú ina leagtar amach tograí beartais poiblí. D'fhonn cloí le meon Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003, tá mo Roinn tiomanta d'fhorbairt agus do chothabháil chultúir ina spreagtar úsáid na Gaeilge laistigh den Roinn agus lenár gcustaiméirí araon.

Áirítear leis seo cohórt foirne leordhóthanach a fhostú a bhfuil inniúlacht leordhóthanach acu an leibhéal seirbhíse a chomhlíonadh agus deiseanna a chur ar fáil chun cuidiú le baill fhoirne a n-eolas agus leibhéal úsáide a fheabhsú. Cé nach dtugann mo Roinn leibhéal suntasach éilimh faoi deara ón bpobal ar sheirbhísí i nGaeilge, aithníonn sí an tábhacht atá le baill fhoirne a bheith ann atá líofa i nGaeilge agus atá in ann seirbhísí a chur ar fáil i nGaeilge agus leanfaidh sí ina bhun sin.

Mary Lou McDonald (Dublin Central, Sinn Fein)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

The Irish language will have full working rights in the EU from 1 January next year. Mar thoradh air sin, beidh gach reachtaíocht nua curtha ar fáil i nGaeilge, lena n-áirítear rialacháin, treoracha agus cinntí. At EU level, therefore, statutes will only be made available in Irish, including regulations, directives and decisions. It is astonishing that while we have made this progress in the European Union, the same language rights are not enjoyed here at home. In fact, the Government is appealing a High Court judgment that reaffirms the constitutional duty of the State to provide Irish language versions of Acts of the Oireachtas. Surely the Taoiseach agrees that all Acts, statutory instruments and regulations should be made available in Irish at the same time as the English version. It is unacceptable that the State is actively seeking to withhold language rights from its own citizens, rights that the European Union now provides. Níl sé sásúil beag ná mór go bhfuil an Stát seo ag déanamh a lán-dhícheall chun cearta teanga a shaoránaigh féin a choimeád siar - cearta ar a bhfuil an tAontas Eorpach ag freastal anois. Will the Taoiseach take a stand for Irish language rights and call on the Minister to withdraw his appeal? What action is envisaged to increase the number of High Court judges able to hear cases through Irish, as currently there is only one?

Micheál Martin (Cork South Central, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

Ó thaobh na ceiste a chur an Teachta McDonald, tá an méid atá ráite aici dochreidte. Níl an Stát i gcoinne saoránaigh na tíre seo ó thaobh na teanga de. Táimid ag tabhairt gach aon tacaíocht don teanga agus do mhuintir na tíre ó thaobh na teanga a chur chun cinn. I find it very difficult to accept the language Deputy McDonald uses to exhort me to take a stand for the Irish language. There is a sense that we are somehow against it. I have learned Irish. I do everything I possibly can to promote Irish. I speak Irish. I want people to enjoy Irish. I have never weaponised Irish for political purposes and I regret that the Deputy tends to do that too much.

Mary Lou McDonald (Dublin Central, Sinn Fein)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

I certainly do not.

Micheál Martin (Cork South Central, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

We are not endeavouring to stop anybody-----

Mary Lou McDonald (Dublin Central, Sinn Fein)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

The Taoiseach might answer that-----

Micheál Martin (Cork South Central, Fianna Fail)
Link to this: Individually | In context | Oireachtas source

An rud is tábhachtaí ná rudaí a dhéanamh i ngach slí gur féidir linn. Tá TG4 ag ceiliúradh 25 bliain ar an bhfód agus rinneamar an-chuid chun é sin a chur i bhfeidhm, le daoine eile.

Ó thaobh na ceiste a chur an Teachta Aindrias Ó Muimhneacháin, agus muid ag déanamh an athbhreithnithe ar an scéim agus ar an Acht, an rud is tábhachtaí ná déileáil leis an bpobal. Tugtar freagra i nGaeilge ar chomhfhreagras atá faighte i nGaeilge, mar shampla.

Maidir leis na buaicphointí, déanaim tagairt do na foilseacháin, preasráitis, óráidí, cáipéise agus beartais. Tá sé geallta inár scéim teanga go bhfoilsítear ar a laghad 30% de phreasráitis i nGaeilge. Tá ábhar statach agus grafaicí mo Roinne ar na láithreáin ghréasáin gov.ieagus merrionstreet.iear fáil sa dá theanga. Áirítear leis seo earcaíocht, oiliúint agus forbairt ó thaobh cumas teanga a fheabhsú. Ó thaobh poist shainithe Gaeilge, sainíodh dhá phost, ceann amháin i m’oifig phríobháideach agus ceann eile i Seirbhís Fhaisnéise an Rialtais. Ó thaobh seirbhísí i nGaeilge a phoibliú, cuirimid custaiméirí ar an eolas ar bhonn réamhghníomhach faoi na roghanna atá ar fáil chun tabhairt faoi ghnó linn i nGaeilge. Aontaím go gcaithfimid níos mó a dhéanamh chun freastal ar dhaoine atá ag iarraidh a ngnó a dhéanamh trí Ghaolainn agus sin atá ar bun againn. Tá mo Roinn sásta é sin a dhéanamh, agus gach aon Roinn eile, ach tá dualgas ar gach Roinn an tAcht a chur i bhfeidhm agus déileáil leis an bpobal.

I gcoitinne, tá an-chuid tacaíochta fós á thabhairt, gan amhras, do na Gaelscoileanna agus na Gaelcholáistí. Tá ceann nua an-mhór oscailte i gCarraig Uí Leighin le déanaí. Tá TG4 agus Raidió na Gaeltachta ag fáil an-chuid tacaíochta ón Rialtas. Tá eagraíochtaí éagsúla ar fud na tíre atá ag déanamh a ndícheall an Ghaeilge a chothú agus tá mé ag tabhairt tacaíochta do na heagraíochtaí sin chomh maith.